Kẻ có bổn phận rèn người, lo giáo luyện các bạn trai ấy. Song cuộc sinh hoạt của họ lúc bấy giờ là cuộc sinh hoạt được chi phối bởi bản năng nhiều hơn là tâm hồn. Về các vấn đề trong sách nầy tôi xin bạn đồng ý với tôi.
Thường thường trước khi đi sâu vào những vẻ đẹp tâm hồn, bạn trai tự nhiên thích những nét kiều diễm của thân xác người tri kỷ. Họ hoang mang trong rừng ý lực mà người đời tùy quan niệm sống cho là lý tưởng. Bremoud được dẫn trong Toi quy deviens homme của J.
Họ bất kể tình yêu hay có mầm ghen tương, mầm phụ bạc. Ban đầu bạn trai cảm thấy rụt rè trước một con người mà tâm hồn đối với họ là một vũ trụ mới lạ quá, có lẽ huyền bí lắm. Không phải bạn trai không thèo lẽo, kiếm chuyện gây và nóng nảy nhưng họ không như bạn gái thường xuyên trong sự đa ngôn và thắc mắc.
Tôi lại không dám đòi hỏi bạn tử đạo để bảo thủ lòng khiết bạch. Thượng đế chúc lành cho họ và nói cùng họ rằng: Hãy lớn lên, hãy sinh sản, chiếm đầy trái đất. Đã có những quốc gia đề cao dân chủ, chưởi thực dân mà rộn rịp thôn tính các bản đồ thế giới, theo một chánh sách độc tài, bốc lột dã man.
Họ đôi khi vì lý do cần thiết, tỏ ra dịu ngọt với ai đó một lúc. Bạn trai thì nhiều lúc hăng hái lắm. Mà thời gian họ chú ý như vậy rất ngắn.
Tôi không hề có ý nghĩ lên án các tổ chức ấy, chỉ muốn bạn hết sức cẩn thận vì như Chúa Giê Su nói: Linh hồn thì chóng vánh mà xác thịt thì yếu đuối. Họ vô chơi được là họ vô chơi ngay. Ngoài xã hội họ quan tâm đến phép lịch sự.
Nhưng xã hội đã có những trường hợp đó thì bạn trai cũng nên đề phòng chứ, nếu muốn khỏi nạn mua một khôn bằng hằng trăm bại. Đó, chính lực lượng đáng khiếp ấy khủng bố tuổi xuân của bạn. Thì thưa bạn, các bạn trai không thiếu kẻ lúc phải đứng mũi chịu sào vẫn ra người bó tay.
Nó căn cứ vào những điều kiện vật thể nên nó bắt bạn trai đòi luôn sự hiện diện của bạn mình. Nhưng, thưa bạn, nếu không vậy thì tốt hơn bạn đoạn tuyệt. Bởi lý tưởng trần gian ai cũng tốt, bởi chưa đủ tự chủ để chế ngự tâm hồn, bạn trai nhiều kẻ ưa than thân trách phận.
Hỡi bạn trai! Bạn nên trở về thực tế. Tôi chỉ nói họ dễ bị dẫn dụ thôi. Thật là minh triết và nên là câu nhựt tụng cho tuổi trẻ.
Le Presbytre nói: Tuổi bạc là một thử thách cay nghiệt nhưng là sự thử thách của người nhộng đang cắn đứt những dây ràng buộc để lấy trớn. Khi được khen thì đỏ mặt tía tai cười ngỏn ngoẻn. Chúng ta phải phá cái hàng rào quen thuộc ấy, nó làm cho ta coi thường, ai cũng như nấy.